Nadgodziny kodeks pracy – informacje

Każdy nowo zatrudniony pracownik powinien znać swoje wszystkie prawa i obowiązki. Są one zawarte w tak zwanym kodeksie pracy, który został uchwalony dawno temu, bo w dniu 26 czerwca 1974 roku. Jak dokładnie brzmi jego definicja? Co w ostatnim czasie uległo w nim zmianie? Właśnie na te pytania odpowiemy w tym niniejszym, dość obszernym, tekście. Co więcej, zajmiemy się też bardzo ważną kwestią związaną z nadgodzinami.

Co to jest kodeks pracy?

Zanim dojdziemy do wyjaśnienia, czym są owe nadgodziny kodeks pracy najpierw należy tutaj przedstawić i prostymi słowami przybliżyć. To nic innego jak przemyślany, opracowany przez doświadczone, inteligentne osoby (prawników, specjalistów do spraw kadr i płac itp.) zbiór przepisów, które skrupulatnie regulują wspomniane na wstępie prawa i obowiązki – nie tylko wszystkich pracowników, ale także samych pracodawców. Składa się on łącznie z aż piętnastu działów. Każdy z nich dotyczy bezpośrednio innych zagadnień: od sposobów zatrudnienia po zarobki i tematy organizacyjne w miejscu zatrudnienia. Trzeba dodać, że przez wszystkie lata od momentu powstania, kodeks był często modyfikowany.

Kim jest pracownik?

Wiemy już, jak w kilku zdaniach opisać sam kodeks pracy. Przejdźmy zatem do słowa – pracownicy. Tak określa się zawsze te osoby, które są zatrudnione na podstawie umowy o pracę, a także powołania, mianowania albo wyboru, a nawet spółdzielczej umowy o pracę. Okazuje się jednak, że postanowiono zmienić definicję pracownika. W kwietniu 2021 roku pojawił się w Sejmie specjalny projekt, którego zadaniem miało być uregulowanie statusu osób będących długi czas na etacie w jednym przedsiębiorstwie. Zgodnie z nim pracownikami nazywa się również ludzi wykonujących osobiście, co najmniej przez sześć miesięcy, swoją pracę na podstawie innej umowy, chociażby tej o świadczeniu usług

Nadgodziny kodeks pracy i jego artykuł 151

Nadal za to tak samo wyglądają kwestie godzin nadliczbowych. Właśnie o nich mówi artykuł 151. Chodzi tutaj o sytuacje, kiedy pracownicy pozostają w danej firmie dłużej niż wymagają tego od nich obowiązujące normy czasu pracy. Każda zatrudniona osoba musi być uświadomiona, jak ważne są nadgodziny Kodeks pracy dokładniej prezentuje ich znaczenie. Pamiętajmy, że z nadgodzinami (w ciągu roku może ich być co najwyżej 150) mamy do czynienia tylko wtedy, gdy pracodawca wyda odpowiednie polecenie, a nie, gdy pracownicy sami zdecydują, że chcą pozostać w danym dniu w firmie po godzinach.

Co jeszcze wiadomo o nadgodzinach?

Zobaczmy zatem, kiedy nadgodziny są szczególnie możliwe. Mowa tutaj o takich przypadkach, jak: konkretne potrzeby pracodawcy oraz konieczność organizowania akcji ratowniczych mających na celu ochronę życia człowieka i mienia. Pracując w owym dodatkowym czasie, dana osoba otrzyma wynagrodzenie oraz specjalny dodatek. Okazuje się jednak, że najczęściej nie dostaje ona pieniędzy, tylko wolne (po wcześniejszym, złożonym pisemnie wniosku). Tak wielu właścicieli przedsiębiorstw rozlicza nadgodziny.

Warto na koniec nadmienić, kto absolutnie nie może pracować w godzinach nadliczbowych. Są to m.in: osoby młodociane między szesnastym a osiemnastym rokiem życia, kobiety będące w ciąży, ludzie sprawujący bezpośrednią opiekę nad dziećmi do lat 4; a także osoby zajmujące się wykonywaniem pracy na takich stanowiskach, gdzie pojawia się wyraźne, niebezpieczne przekroczenie wysokich stężeń bardzo szkodliwych czynników i substancji. Co więcej o nadgodzinach powinni zapomnieć pracownicy pozostający na zwolnieniu lekarskim, niepełnosprawni albo mający stwierdzone objawy tzw. choroby zawodowej. Reszta w postaci pisemnej musi wyrazić zgodę na taką formę pracy.

Uwaga! Warto też rozróżniać dwa pojęcia. Okazuje się bowiem, że nadgodziny są czymś innym niż często występujący dyżur. Z tym drugim określeniem można spotkać się jedynie wówczas, gdy pracodawca zobowiązuje pracowników, aby pozostawali w gotowości do danych czynności poza normalnymi systemem godzin. Niestety, za taki dyżur pracownik nie zawsze otrzyma wynagrodzenie.