Urlop na okresie próbnym – komu przysługuje i jak go wyliczyć?

Pracownicy zatrudnieni w oparciu o umowę na okres próbny mają świadomość tego, że jest ona układem specyficznym. Niestety, często ich wiedza na jej temat nie jest rozbudowana. Niemal każde zagadnienie z nią związane wydaje się tajemnicze i dość kontrowersyjne. Nie inaczej jest wtedy, gdy przedmiotem analizy staje się urlop na okresie próbnym. Wielu osobom wydaje się, że nie wypada nawet pytać o takie rozwiązanie. Tymczasem przepisy polskiego prawa pracy są w tym kontekście naprawdę czytelne.

Urlop a okres próbny – podstawowe informacje

Polskie prawo dotyczące urlopu na okresie próbnym opiera się na założeniu, że pracownik, który jest zatrudniony w taki właśnie sposób nabywa urlop wypoczynkowy w sposób proporcjonalny. Nie ma więc wątpliwości, że urlop przysługuje mu tak samo, jak innym pracownikom zatrudnionym na umowę czy to na czas określony, czy to na czas nieokreślony. Co oznacza to w praktyce?
Każdy przepracowany miesiąc na okres próbny sprawia, że osoba zatrudniona w oparciu o taką umowę ma prawo do 1/12 wymiaru urlopu, który będzie jej przysługiwał w skali roku. W praktyce mamy zatem do czynienia z urlopem cząstkowym nabywanym nie z góry, ale z dołu. Warto pamiętać także o zasadzie mówiącej, że niepełny dzień urlopu jest, przy ustalaniu jego wymiaru, zaokrąglany w górę tak, aby można było uzyskać pełny dzień. Sam podstawowy wymiar urlopu nie jest stały. Różni się w zależności od tego, jaki jest staż pracownika, choć duże znaczenie ma również to, czy jest on zatrudniony na pełen etat, czy też na jego część. W praktyce pracownikowi, który jest zatrudniony krócej niż 10 lat w roku przysługuje 20 dni roboczych urlopu. Nieco inaczej przedstawia się sytuacja pracownika zatrudnionego ponad 10 lat. Ten może w roku spędzić na urlopie 26 dni roboczych.

Urlop a ukres próbny w praktyce

Choć przepisy prawa odnoszące się do urlopu wypoczynkowego są opisywane jako dość czytelne, nie oznacza to, że mamy do czynienia z zagadnieniem, które nie budzi żadnych wątpliwości. Jednym z częściej stawianych pytań jest to, które odnosi się do stosunku pracy nawiązanego w trakcie miesiąca. Warto pamiętać, że w takim przypadku osoba zatrudniona może mówić o nabyciu prawa do urlopu wypoczynkowego dopiero w kolejnym miesiącu kalendarzowym w dniu poprzedzającym dzień, w którym stosunek pracy został nawiązany. Dobrze jest też pamiętać, że w sytuacji, w której urlop jest naliczany proporcjonalnie, a więc również w odniesieniu do umowy na okres próbny, nie ma mowy o udzieleniu więcej dni wolnych niż mogłoby przysługiwać po przepracowaniu miesiąca.
Innym często powtarzanym pytaniem jest to, które odnosi się do urlopu u poprzedniego pracodawcy. Oczywiście, nie ma tu mowy o pierwszej pracy danej osoby, w każdej innej sytuacji konieczne jest jednak wzięcie pod uwagę tego, ile urlopu pracownik wykorzystał, gdy był zatrudniony wcześniej, a ile mu go pozostało. W takim przypadku urlop u nowego pracodawcy jest przyznawany w wymiarze, który jest proporcjonalny do okresu, jaki pozostaje do końca roku kalendarzowego. Przepisy te obowiązują w odniesieniu do zatrudnienia w okresie, który nie jest krótszy niż do końca roku. Nieco inaczej sytuacja przedstawia się wtedy, gdy mamy do czynienia z zatrudnieniem krótszym niż do końca roku. W takim przypadku zastosowanie znajduje zasada mówiąca o tym, że urlop ten przysługuje w wymiarze proporcjonalnym do całego okresu zatrudnienia. Może zdarzyć się i tak, że osoba zatrudniona wykorzystała u pierwszego pracodawcy dni wolne w wyższym wymiarze niż ten, na który wskazywałyby poniższe wyliczenia. W takim przypadku nowy pracodawca udziela mu odpowiednio mniejszej liczby dni wolnych. W praktyce, jeśli osoba, której starz pracy wynosi ponad 10 lat zatrudniła się u nowego pracodawcy, a z jej świadectwa pracy wynika, że w poprzedniej firmie wykorzystała już 26 dni urlopu, aż do końca roku kalendarzowego nie przysługuje jej już żaden dzień wolny. Taka decyzja pracodawcy nie tylko nie jest naruszeniem przepisów prawa, ale wynika właśnie z nich.